انواع براکت های نامرئی در ارتودنسی

انواع براکت های نامرئی

امروزه برای هم راستا کردن و مرتب کردن دندان ها و زیبا سازی لبخند، سیم‌کشی دندان‌ها با براکت های فلزی ضرورت ندارد. ظاهر فلزی و نازیبای این براکت ها باعث می‌شد بسیاری از افراد تمایلی به درمان ارتودنسی نداشته باشند. چرا که هنگام صحبت کردن و خندیدن، براکت فلزی به وضوح در دهانشان دیده شده و بر تکلم آنها نیز تأثیر می‌گذارد. این موضوع باعث کاهش اعتماد به نفس و انزوای اجتماعی برخی افراد می‌شود. اما براکت های ارتودنسی نامرئی به سختی دیده می‌شود و همین موضوع باعث افزایش محبوبیت آنها شده است.

با این ‌حال براکت‌های نامرئی در برخی شرایط مناسب نیستند مثلاً در مواردی که مشکلات دندانی پیچیده یا شدید باشد، از درمان ارتودنسی مرسوم (فلزی) باید استفاده شود.

از براکت‌های نامرئی در موارد زیر استفاده می‌شود:

• اصلاح اوربایت یا اورجت
• اصلاح شلوغی و به‌هم‌ ریختگی دندانها و بستن فاصله بین دندان‌ها
• صاف کردن دندان‌های کج و انحراف یافته

براکت‌های نامرئی برای نوجوانان و بزرگسالان طراحی شده است اما در شرایطی که هنوز دندان‌های شیری در دهان قرار دارند، استفاده از آنها توصیه نمی‌شود. کودکان با مشکلات ارتودنسی مواجه می‌شوند که نیازمند استفاده از براکت‌های مرسوم ( سیم‌ کشی دندانها) می‌باشد. با این حال تنها دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی می‌تواند مشخص کند آیا این درمان برای فرد مورد نظر، مناسب است یا خیر.

انواع براکت های نامرئی: سرامیکی – پشت دندانی – الاینر شفاف

انواع محبوب براکت های نامرئی عبارتند از براکت سرامیکی ، براکت پشت دندانی و الاینر شفاف ( مانند اینویزالاین). براکتهای سرامیکی درست همانند براکتهای فلزی هستند با این تفاوت که نگینهای براکت از جنس سرامیک هم رنگ دندان بوده و گاهی اوقات سیم ارتودنسی نیز همرنگ دندان انتخاب می‌شود. به‌طور کلی براکتهای سرامیکی دچار تغییر رنگ و لکه نمی‌شوند و به واسطه هم رنگ دندان بودن، خیلی کمتر از براکت فلزی جلب توجه می‌کند اما به اندازه براکتهای پشت دندانی و الاینر های شفاف نامرئی نیستند. براکتهای پشت دندانی که به‌آنها براکتهای زبانی نیز گفته می‌شود و الاینر های شفاف، قدم بزرگی در جهت نامرئی کردن سیستم براکت انجام داده و براستی نامرئی هستند. هر یک از این سه گزینه معایب و مزایای خاص خود را دارد که در اینجا به آنها میپردازیم.

براکت سرامیکی

این براکت ها از موادی ساخته می‌شوند که ضعیف‌تر و شکننده‌ تر از انواع فلزی می‌باشد. نگینهای براکت سرامیکی بزرگ‌تر از فلزی بوده و به حلقه کشی کوچک یا لیگاچور نیاز دارند (گاهی اوقات نیز به صورت خود لیگاچور ساخته می‌شوند). لیگاچور به حلقه کشی یا سیم فلزی گفته می‌شود که وظیفه آن نگهداشتن سیم ارتودنسی به نگین براکت است. ازآنجایی ‌که لیگاچور های کشی، سفید یا شفاف انتخاب میشوند دچار لکه و تغییر رنگ می‌شوند. با این حال این موضوع مسئله مهمی نیست چرا که هر زمانی که برای تنظیم براکت ( ماهی یکبار) به ارتودنتیست مراجعه می‌کنید باید لیگاچور ها را عوض کنید. براکتهای خود لیگاچور نیازی به حلقه کشی یا سیم لیگاچور ندارند.

این براکت‌ها نیز همانند براکتهای فلزی ثابت بوده و تنها پس از اتمام درمان توسط ارتودنتیست برداشته می‌شود.

از نظر میزان درد و  ناراحتی و تحریک بافت‌های دهان، تفاوتی بین براکت سرامیکی و فلزی وجود ندارد. با این تفاوت که برخی افراد دچار آلرژی به فلز هستند و برای آنها براکت سرامیکی مناسب‌تر است.

مراقبت‌های منظم و بهداشتی مربوط به براکت سرامیکی مشابه فلزی می‌باشد.

از آنجایی که این براکت ها استحکام و قدرت براکتهای فلزی را ندارند، مدت زمان درمان طولانی‌تر خواهد بود چرا که ارتودنتیست مجبور است نیروی ملایم تری وارد کند تا فشار بیش از حد به براکت وارد نشود.

براکتهای سرامیکی گران‌تر از براکتهای فلزی هستند. به همین علت برخی از بیماران تنها در دندان‌هایی جلوئی که در معرض دید قرار دارد، از نگینهای سرامیکی استفاده می‌کنند و برای سایر دندانتان براکت فلزی می‌گذارند. در چنین حالتی اگر لبه‌های برنده دندان‌های جلویی بالا با نگینهای سرامیکی دندان‌های پایین تماس پیدا کند، احتمال ساییدگی دندان وجود دارد.

براکت پشت دندانی

در این سیستم براکت، نگینهای براکت به سطح پشتی دندان‌ها چسبانده می‌شود بنابراین در پشت دندان پنهان شده و دیده نمی‌شوند (شکل بالا). در برخی از این سیستم‌های براکت پشت دندانی، سطح پشتی دندان‌ها به کمک کامپیوتر اسکن شده و از تصاویر به دست آمده برای طراحی براکتهای اختصاصی بیمار و اتصال آنها به سطح پشتی دندان‌های بالایی و یا پایینی استفاده می‌شود.

این نوع براکت به هیچ وجه دیده نمی‌شود و افراد هنگام صحبت کردن و خندیدن  نگران دیده ‌شدن براکت خود نیستند. از طرفی این براکت ثابت بوده و برخلاف الاینر های شفاف، جای نگرانی برای گم شدن یا جا گذاشتن آن وجود ندارد. در این سیستم براکت می‌توان از حلقه کشی استفاده کرد. اگر چه در مورد الاینر های شفاف نیز می‌توان از حلقه‌ های کشی مختص آن استفاده کرد، اما استفاده از آن دشوارتر است.

یکی از معایب برخی از سیستمهای براکت پشت دندانی هزینه بیشتر آن نسبت به براکت فلزی است که علت آن استفاده از اسکن و طراحی کامپیوتری برای ساخت براکت اختصاصی بیمار می‌باشد.

اشکال دیگر این سیستم براکت، تحت تأثیر قرار گرفتن تکلم، راحتی و حفظ رعایت بهداشت دهان و تمیز کردن دندان‌ها می‌باشد.

الاینر شفاف

الاینر های شفاف که یکی از معروف‌ترین برندهای اینویزالاین می‌باشد، مجموعه ‌ای از الاینر های غیرثابت و شفاف است که متناسب با وضعیت دندان‌های بیمار، اختصاصی برای او ساخته می‌شود. این الاینرها تقریباً نامرئی بوده و در مقابل کدر شدن مقاوم هستند. همچنین نیاز بسیار کمی به تنظیم مجدد دارند. با الاینر های شفاف نیازی به نگین براکت یا سیم ارتودنسی نیست بنابراین مشکلات مربوط به شکستن سیم یا درآمدن آن و یا جدا شدن نگین از دندان دیگر مطرح نمی‌باشد. الاینر را می‌توانید هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن از دهان درآورده و دوباره آن را در دهان بگذارید.

با این‌ حال از آنجایی ‌که الاینر های شفاف ثابت نیستند، باید بیمار انگیزه و پایبندی و نظم بیشتری داشته باشد چرا که اگر الاینر دائماً در دهان قرار نداشته باشد دوره درمان طولانی‌تر می‌شود. همچنین هنگامی که الاینر را در می آورید ممکن است به راحتی آن را گم کرده یا جا بگذارید و نتوانید بی ‌وقفه از آن استفاده کنید. توجه داشته باشید هرچه وقفه بیشتری در استفاده از الاینر ایجاد شود، طول درمان افزایش یافته و هزینه درمان نیز بیشتر میشود. اگر چه استفاده از الاینر شفاف نسبتاً راحت است، اما در ابتدا کمی درد و ناراحتی ایجاد می‌کند و هر مرتبه که الاینر جدید می‌گذارید این فرایند تکرار می‌شود.

الاینر شفاف حتماً باید توسط ارتودنتیست شما ساخته شده باشد چرا که او برای ساخت الاینر ابتدا قالب سه ‌بعدی از دندان‌ها می‌گیرد و قالب را به لابراتوار مختص این کار ارسال می‌کند تا در آنجا الاینر اختصاصی شما با تکنولوژی کامپیوتری ساخته شود. سپس الاینر آماده ‌شده به دندانپزشک ارسال می‌شود تا تطابق آن بررسی شود. الاینر های شفاف به صورت ست آماده می‌شوند. تعداد آنها بستگی به مشکل دندانی شما دارد. در زمان مشخصی کار الاینر قبلی اتمام یافته و باید الاینر جدید جایگزین آن شود.

توجه داشته باشید تنها هنگام غذا خوردن، نخ دندان کشیدن و مسواک زدن می‌توانید الاینر را در بیاورید. معمولاً هنگام تمام شدن ست اول الاینرها، الاینرهای اصلاحی ساخته و استفاده می‌شوند تا تغییرات جزیی باقی مانده را ایجاد نمایند.

طول دوره درمان ارتودنسی

طول دوره درمان ارتودنسی بستگی به شرایط شما و نوع براکتی که استفاده می‌کنید دارد. معمولاً به مدت ۱۸ تا ۲۴ ماه براکت استفاده می‌شود اما گاهی اوقات درمان طولانی‌تر خواهد بود.

هنوز براکتهای فلزی بهترین عملکرد را دارند چرا که از مواد بسیار محکمی ساخته می‌شوند. براکتهای سرامیکی زیبایی بهتری دارد اما زمان بیشتری طول می‌کشد تا درمان تکمیل شود. دوره درمان با براکتهای پشت دندانی طولانی‌تر است. طول درمان با الاینر های شفاف متفاوت است. مثلاً درمان با اینویزالاین معمولاً نیاز به ۲۰ تا ۳۰ الاینر برای دندان‌های بالایی و پایینی دارد که معمولاً به طور متوسط ۹ تا ۱۵ ماه طول می‌کشد تا تأثیر مورد نظر را داشته باشد.