درمان ارتودنسی یک روش بسیار مفید برای صاف و هم راستا کردن دندانها است که نتیجه آن افزایش زیبایی و عملکرد دندانها میباشد. با درمان ارتودنسی طول عمر دندانها، لثه و مفاصل فک افزایش مییابد چرا که فشار فک بین تمام دندانها به صورت یکنواخت توزیع میشود.
اگر به دیگران توجه کنید میبینید بسیاری از افراد دندانهایشان کج و به هم ریخته است. درمان ارتودنسی دندانها را صاف و هم راستا میکند و در موقعیت مطلوب قرار میدهد. به این ترتیب علاوه بر این که لبخند زیباتر میشود، سطح تماس دندانها بهتر شده و خیلی راحتتر تمیز میشوند.
برخی افراد دندانهای جلویی فک بالایشان جلو زدگی داشته و علاوه بر نازیبایی، در معرض آسیب قرار دارد. مرتب کردن دندان میتواند این دندانها را به عقب بازگردانده و هم راستا با سایر دندانها قرار دهد. همچنین گاهی اندازه یا موقعیت فک بالا به فک پایین به گونهای است که لبخند را نازیبا کرده و بایت را با اشکال مواجه مینماید. درمان ارتودنسی میتواند تمام این مشکلات را برطرف کند. اگر دندانها در تماس مناسب با هم قرار نداشته باشند، به مفصل و عضلات فک فشار بیش از حد وارد میشود و باعث مشکلات فک و گاهی اوقات سردرد میگردد. با درمان ارتودنسی میتوان اختلالات بایت را درمان نموده و از عوارض آن جلوگیری کرد.
بهترین زمان برای ارتودنسی دوران کودکی است اما بزرگسالان نیز میتوانند درمان ارتودنسی انجام دهند. در واقع اهمیت تعداد دندانها از اهمیت سن در درمان ارتودنسی بیشتر است. برای درمان ارتودنسی در کودکان ممکن است لازم باشد صبر کنید تا تعداد دندانهای موجود در دهانشان به حد کافی برسد.
پیش از هر چیز معاینه کامل از دهان انجام میشود. معمولاً عکس پرتوی ایکس از دهان گرفته شده و قالب گیری از دندانها به عمل می آید.
گاهی اوقات برای صاف و مرتب کردن دندانهای دائمی فضای کافی در دهان وجود ندارد. در این موارد یکی از راههای ایجاد فضا برای دندانها، کشیدن دندان است. گاهی اوقات نیز میتوان با روشهای دیگر درمانی فضای لازم را ایجاد کرد.
برای درمان ارتودنسی از انواع وسیلههای ارتودنسی استفاده میشود.
برخی از درمانهای ارتودنسی با کمک براکت غیر ثابت یا همان ارتودنسی متحرک انجام میشود. براکت غیر ثابت را میتوان از دهان خارج کرد. توجه داشته باشید که این وسیلههای ارتودنسی سیم و فنر حساسی دارد پس با ملایمت به آنها دست بزنید.
براکت غیر ثابت تا حد کمی میتواند دندانها را حرکت دهد و برای حرکت دادن دقیقتر یا بیشتر دندانها باید از براکت ثابت استفاده شود. براکت ارتودنسی ثابت شامل تعدادی نگین براکت (به ازای دندانهایی که سیم کشی میشوند) و بند است که به صورت موقتی به دندانها چسبانده میشوند . براکت ثابت را نمیتوانید خودتان از دهان خارج کنید چون به دندانها چسبانده شده است.
گاهی اوقات برای تغییر شیوه رشد فک میتوان از براکت فانکشنال استفاده کرد. این براکتها با استفاده از قدرت عضلات فک کار کرده و به اصلاح برخی انواع مشکلات کمک مینمایند.
براکتهای ثابت همیشه از فلز ساخته نمیشوند. امروزه براکتهای سرامیکی و پلاستیکی نیز وارد بازار شده اند که به خصوص برای بزرگسالان قابل استفاده می باشند.
برخی افراد علاوه بر براکت به هدگیر نیز نیاز دارند. معمولا هدگیر را شب هنگام استفاده میکنند. اگر هدگیر را طبق دستور متخصص ارتودنسی استفاده نکنید، دندانهای جلویی تان در پایان درمان جلو زده می ماند.
براکت نامرئی نوعی الاینر شفاف و سفت است که برای صاف کردن دندانها استفاده میشود. هر الاینر مخصوص یک مرحله از درمان بیمار قالب گیری شده و ساخته میشود. هر ست الاینر را دو هفته استفاده میکنید و سپس با الاینر جدید عوض مینمایید. براکت ارتودنسی نامرئی از پلاستیک شفاف ساخته میشود به همین علت تقریبا کسی متوجه آن نمیشود.
این الاینرها باید ۲۲ تا ۲۳ ساعت در روز استفاده شوند تا بهترین نتیجه را به دنبال داشته باشند. الاینر را به راحتی میتوانید هنگام خوردن یا مسواک زدن از دهان خارج کنید. برای این درمان باید تمام دندانهای دائمی را در دهان داشته باشید.
الاستیک چیست؟
گاهی اوقات یک حلقه کشی کوچکی به براکت ثابت متصل میشود تا به حرکت دندانها در جهتی خاص کمک کند.
درمان ارتودنسی چقدر طول میکشد؟
طول درمان بستگی به شدت مشکل دارد و از چند ماه تا دو و نیم سال ممکن است متفاوت باشد. بیشتر افراد درمانشان یک سال طول میکشد.
هنگامی که دندانها در موقعیت مناسب قرار گرفتند، چه اتفاقی میافتد؟
پس از پایان درمان باید مدتی با کمک وسیله ارتودنسی، دندانها را در جای خود ثابت نگه داشت. به این وسیله ارتودنسی نگهدارنده یا ریتینر گفته میشود. نگهدارنده ارتودنسی ممکن است ثابت و غیرثابت باشد که این بستگی به علت استفاده از آن و درمان مورد نظر دارد.
آیا ارتودنسی درد دارد؟
تمام وسیلههای ارتودنسی در ابتدا کمی حس عجیب و ناراحت کننده ایجاد میکنند اما پس از مدتی به آن عادت میکنید. در صورتی که مشکلتان با آن برطرف نشد، ارتودنتیست تنظیماتی انجام میدهد تا راحتتر شوید. معمولاً پس از هر بار تنظیم براکت، در ابتدا کمی احساس ناراحتی میکنید.
براکت که ارتودنسی معمولاً هر چهار تا شش هفته یک بار تنظیم میشود.
میزان موفقیت درمان ارتودنسی چگونه است؟
موفقیت درمان بستگی به مهارت ارتودنتیست و همکاری بیمار دارد. بسیار مهم است که تمام دستورات پزشک را به دقت رعایت کنید و طبق فواصل مشخص به او مراجعه نمایید. در مورد کودکان باید والدین آنها را به همکاری ترغیب نمایند.
آیا درمان ارتودنسی به دندانها آسیب وارد میکند؟
در صورتی که در دوران درمان به درستی از دندانها مراقبت نکنید، ممکن است آسیب ببینند. خود براکت هیچ آسیبی به دندان وارد نمیکند اما هنگامی که براکت دارید باید دقت بیشتری در تمیز کردن دندانها داشته باشید و غذاهای شیرین کمتری مصرف کنید چرا که ممکن است غذا در سیم یا براکت گیر کرده و باعث تجمع باکتریها و پلاک و درنتیجه پوسیدگی دندان شود. ممکن است دندانها دچار آسیب دائمی شوند.
آیا نتایج درمان ارتودنسی ماندگار است؟
حتی اگر از نگهدارنده ارتودنسی پس از درمان استفاده نمایید، باز هم مقداری حرکات جزئی دندان در طی سالیان دراز اتفاق خواهد افتاد. هیچ تضمینی وجود ندارد که نتایج درمان دائمی باشد. اما دندانها به اندازهای حرکت نمیکنند که نیاز مجدد به درمان ارتودنسی داشته باشند.
مراقبت از دهان و دندان در دوران درمان ارتودنسی
در دوران درمان حتماً باید دندانهایتان مرتباً توسط دندانپزشک معاینه شود. هر شب کاملاً دندانهایتان را تمیز کنید . بین دندانهایتان را فراموش نکنید. حتماً براکت را نیز به دقت تمیز کنید. مواظب باشید بخشهای حساس آن نشکند. مصرف غذاهای شیرین را محدود کنید. از مصرف اسنک و خوراکیهای حاوی قند و اسید اجتناب کنید. غذاهای سفت و چسبناک که ممکن است براکت را خراب کنند نخورید. پیش از خوابیدن مسواک بزنید و در صورت لزوم از دهانشویه استفاده کنید. ممکن است ارتودنتیست خمیردندان حاوی فلوراید قویتری به شما پیشنهاد کند یا توصیه کند از دهانشویه یا ژل فلوراید استفاده نمایید.